UNIDADE 6 6º

Sabías que...?

A danza ten a súa orixe na Prehistoria? Pois si. O ser humano tivo desde sempre a necesidade de expresar os seus sentimentos non só a través da comunicación verbal; ou sexa, a través das palabras, senón taména través da comunicación corporal, a través dos movementos do corpo, e empregábanna moitas veces para facer rituais (costumes ou cerimonias).

A danza é a arte de realizar movementos coordinados no espazo e no tempo. Realízanse cunha parte do corpo ou con todo o corpo, con certo ritmo e serve como expresión de sentimientos individuais, ou de símbolos da cultura y da sociedade. Neste sentido, a danza tamén é unha forma de comunicación, xa que se emprega a linguaxe non verbal entre os seres humanos, coa que o bailarín ou bailarina expresa sentimentos e emocións a través dos seus movementos e xestos, xa sexa unha canción, peza musical ou son.

Semella que a danza foi unha das primeiras manifestacións artísticas da historia da humanidade.

Moitos son os tipos de danza que existen. En xeral, podemos dividilos en tres grandes grupos:

Danzas tradicionais e folclóricas: Son as danzas creadas por un pobo, propias dun lugar ou territorio concreto. Por ejemplo, o flamenco (danza tradicional de Andalucía), o tango (danza tradicional de Argentina), a danza árabe (danza tradicional de Arabia) ou os chamados bailes de salón.

Danzas clásicas: Son danzas que se realizan con movementos lixeiros, harmoniosos e perfectamente coordinados. Dentro desta categoría inclúense a danza medieval ou o ballet, entre outros.

Danzas modernas: A xente nova é a que as practica e desenvolve este tipo de danzas que, en moitos casos, levan asociadas unha maneira de entender a vida e incluso de vestir. Entre estas danzas modernas atópase o breakdance, o popping, o funky, o jumpstyle, o moonwalk ou, incluso, o rock and roll.

Os movementos dunha danza empréganse para crear unha coreografía, e a partir de eles pódense crear novos movementos para crear novas coreografías. As persoas que crean a coreografía son coreógrafas ou coreógrafos.

Seguro que algúns ou algunhas das cantantes tamén bailan no escenario, va que si?. Pois é que a coreografía tamén se emprega en situacións especiais, como na cinematografía, no teatro, nos musicais, concertos, performances, eventos e presentacións artísticas.

Veamos, a continuación, exemplos de coreografías dalgunas danzas tradicionais e folclóricas:

PRINCIPAIS DANZAS FOLCLÓRICAS DE ESPAÑA

Flamenco (de Andalucía):

Xota aragonesa (de Aragón):

Aurresku (País Vasco):

Sardana (Cataluña):

Muiñeira 

(Galicia. A nosa. Viva!):

DANZAS TRADICIONAIS

DANZA DE CINTAS

DANZA DE ARCOS

DANZA DE PAUS

A DANZA CLÁSICA

  

A danza clásica é unha das expresións artísticas máis antigas e exquisitas do mundo, que cautivou á xente grazas á súa singular maneira de transmitir emocións e contar historias complexas sen palabras, coidando moito os detalles e cada movemento.

Á danza clásica tamén se lle coñece como ballet. O ballet clásico e as súas orixes remítense ao Renacemento, cando a danza era parte fundamental das celebracións máis importantes con expresións artísticas que amosaban as destrezas dos bailaríns e bailarinas.

Co paso dos ano, as técnicas de baile fóronse perfeccionando incluíndo novos elementos e estilos ata que a danza clásica se fixo unha profesión (contratábanse espectáculos de bailaríns e bailarinas para celebracións e festas), convertíndose nunha parte fundamental da vida da xente de poder, xunto co teatro e a ópera.

Desde entón as danzas clásicas foron parte fundamental da posta en escena de importantes pezas de ópera e, posteriormente, tamén do teatro.

A danza clásica comeza a perfeccionar técnicas de saltos como as técnicas de elevación, saltos flotantes, técnica de puntas xunto con posturas máis balanceadas.

Ser bailarín ou bailarina require un nivel altísimo de concentración, coordinación, coidado dos detalles e perfección para poder executar as pezas de maneira idónea e conservar a boa estética do ballet, ademais de ter unha capacidade de expresión corporal que permita contar historias co corpo.

Para elo, tamén é importante o vestiario empregado; é dicir, prendas adheridas ao corpo que permiten apreciar na súa totalidade cada movemento.

As zapatillas son unha peza de gran importancia na realización do paso en punta do ballet clásico, porque axudan a soster o peso e facilitan aos bailaríns e bailarinas manter a postura erguida de seu corpo.

Hai moitas obras clásicas de ballet, entre as máis coñecidas están:

El lago de los cisnes, El cascanueces, La Consagración de la Primavera, Sueño de una noche de verano, Cenicienta, La Bella Durmiente, Don Quijote, Romeo y Julieta, Giselle y La Bailarina del Templo. 

(Podes coñecelas premendo sobre os títulos. O truco está en adentrarse na historia de cada danza como si dun conto se tratase. Como son dez, podes repartilas en varios días; así hoxe poderías ver tres, mañana outras tres e pasado mañá as últimas. E non esquezas deixar un comentario sobre o que aprendiches).

A DANZA CONTEMPORÁNEA

A danza contemporánea xurdiu a finais do século XIX como reacción á rixidez de movementos do ballet clásico. 

Nela, os intérpretes executan diferentes tipos de movementos con todo o corpo, incluido o rostro, e é frecuente que bailen descalzos. A posta en escena adoita ser sobria.

A danza contemporánea explora novos movementos e formas de expresión.

Trata de expresar unha idea, sentimento, emoción cunha mestura de movementos corporais modernos e con bastante técnica. Este tipo de danza nace a finais do século XIX con bailaríns e bailarinas descalzos realizando saltos menos ríxidos que os del baile clásico ou ballet. 

Danza Contemporánea

Baile Jazz

Ten un gran contido clásico, pero unha parte da técnica clásica se substitúese por algo de acrobacia para a que se precisa moita flexibilidade. Tamén traballa os saltos e a prolongación dos movementos e a liña do corpo. 

O baile jazz nace en Estados Unidos a comezos do século XX como baile popular e continúa en espectáculos de teatros, televisións e cine. 

   

Martha Graham naceu en Pittsburgh (Estados Unidos) en 1894. Foi bailarina, coreógrafa e profesora de danza. A súa visión do baile revolucionou esta arte e as súas innovacións estableceron as bases da danza moderna. 

Fundou a súa propia compañía en 1926. Entre as súas numerosas coreografías, destaca a que preparou en 1984, cando xa tenía 90 anos, para La consagración de la primavera de Igor Stravinsky.

A DANZA MODERNA

 

As danzas modernas naceron a comezos do século XX en Estados Unidos principalmente, aínda que tamén en Europa, para que houbera outros tipos de baile ademais do ballet.

As coreografías de danzas modernas teñen unha clara base técnica da danza clásica ou ballet combinada cunha técnica propia de cada estilo de danza moderna.

O bailarín ou bailarina recrea os movementos empregando as súas emocións, estados de ánimo e as súas ideas. Balancea o seu corpo con caídas ao chan e saltos. Realiza movementos libres e naturais do corpo, amplios e con flexibilidade. Isto coordínao cunha boa técnica de respiración.

Na danza moderna báilase case sempre descalzo ou cun calzado que se pegue ben aos pés como se non se levase nada posto neles.

Outros bailes modernos son os bailes urbanos, que xorden na rúa e a maioría se desenvolven con movementos improvisados; é dicir, creados no mesmo momento de bailar.

A continuación vemos coreografías de danzas modernas (jazz e contemporánea) e de bailes modernos (hip hop, funky, break dance...).

Bailes modernos urbanos

Funky

Nace nas rúas de Nova York nos anos 60. Os seus ritmos son moi marcados e acentuados, con moita enerxía, equilibrio, expresividade e movementos moi acompasados nun ritmo rápido e partindo do corpo ríxido.

Hip hop

Baile da rúa que permite realizar todos os movementos que se nos ocorran co corpo o máis solto posible. A música é menos rápida que no funky e máis rapeada.

Break dance

Trabállanse movementos do tronco e de toda a parte superior do corpo, dos pés, movementos fortes e movementos conxelados nos que se para o corpo nunha postura determinada.

Que danza ou baile moderno che gusta máis e por que?. Deixa o teu comentario ao final da entrada.

Se queres practicar os esquemas de cada danza, aquí os tes coas súas plantillas.