Curso 2025-2026

LINGUAXE MUSICAL 5º 2020-2021

 

Linguaxe musical. Teoría.

1. As calidades do son (timbrealtura, duración e intensidade ):

 O timbre





 A duración


A intensidade
Cadro resumo das calidades do son

Actividades:   
        
2. Preme nos seguintes enlaces e responde ás preguntas dos cuestionarios sobre as calidades do son:

3. Lectura melódica. Repaso das notas que xa debes saber.
Repasa, de tres en tres notas mirando antes a escala, se o precisas. Mira as notas do, re e mi no pentagrama, memoriza onde se colocan e fai a primeira lectura melódica. Logo mira as notas mi, fa e sol memoriza a súa colocación no pentagrama e fai a segunda lectura melódica. Pasa a memorizar sol, la e si e concéntrate na terceira lectura melódica. Para rematar aprende a colocación no pentagrama do do´. Xusto na seguinte liña vai o re´. Memoriza si, do´e re´e atrévete a ler sen mirar a cuarta lectura melódica. Concéntrate e... adiante!.





4. Lectura ritmico-melódica. Segue o vídeo e despois practica por ti mesmo-a actividade 3:
5. Último repaso destas lecturas ritmico-melódicas. Se aínda non che saen as notas co ritmo, non sigas o seguinte vídeo e segue traballándoas como no exercicio 5. Se che saen co ritmo como no vídeo da tarefa anterior, inténtao facer comigo neste vídeo. Non te preocupes se te perdes pola velocidade, non pasa nada pero intenta collerme. Non paro, así que, non quedes atrás!. Veña, que podes!. 
Faino agora ti sen axuda coa lectura de arriba de SI DO´RE´ á mesma velocidade.


Instrumentos do mundo
. A kalimba (tamén coñecida como sanza ou mbira) é un instrumento musical idiófono, de son doce, e extendido por todo o continente africano.

Tócase principalmente en ceremonias relixiosas e  en reunións sociais. Ten o seu maior arraigo en Zimbabue e Mozambique ao sureste de África, onde é considerada un instrumento nacional.

sanza é considerada por algúns autores-as como un antecesor do piano. Consiste nun grupo de láminas, adheridas a un taboleiro ou resonador de madeira de caoba, que se presionan e se soltan cos polgares para producir melodías e acompañamentos.

As láminas son de diferente lonxitude e material, duras pero flexibles, fabricadas xeralmente en metal aínda que máis artesanalmente se poden fabricar con bambú. Están fixadas a unha ponte por un extremo e teñen libre o outro, de xeito que producen sons ao seren punteadas coas unllas ou incluso cos dedos polos extremos libres. Segundo a lonxitude, as láminas vibrarán a maior ou menor frecuencia , o que se traduce en notas diferentes que poden afinarse alongando ou diminuíndo a súa longxitude. A súa afinación efectúase dando lixeiros golpes secos cun pequeno martelo nos extremos de cada tecla para alongar ou acortar as láminas correspondentes a cada nota.

caixa de resonancia é onde se amplifica o son ao rebotar no seu interior.  Suxéitase coas dúas mans por debaixo do instrumento e os polgares sobresaíndo enriba, e  puntéanse as teclas cos polgares.  Tamén ten dous pequenos buratos na parte posterior que poden ser tapados o deixados libres para crear efectos no son.

Xeralmente a ubicación das notas é intercalada comezando a escala coa nota máis grave no centro e continuando un orde intercalado de esquerda, dereita, esquerda, dereita ata a última tecla; é dicir:

DO La Fa Re Do Mi Sol Si Re
8 6 4 2 1 3 5 7 2

Tamén hai kalimbassanzas ou mbiras cunha afinación especial, coas teclas nun orde único e concretado para cada unha.


. O djembé (tamén yembeyimbesanbanyi o tam tam) é un instrumento de percusión da familia dos membranófonos. Orixinouse entre Malí e Guinea, dende onde migrou posteriormente a SenegalCosta de Marfil y Burkina Faso, formando parte integral da música e as tradicións da zona. 

Poden ter diferenzas na forma, na densidade da madeira, nos gravados e na pel e existe unha ampla gama de tons que pueden ser emitidos polo yembé. Golpear a pel preto do centro produce notas máis graves e preto do bordo tons máis agudos. Se está ben afinado obtéñense sons graves, medios e agudos ben diferenciados. Tradicionalmente, os yembés teñen uns 30 cm de diámetro.

Hai dous tipos de djembé: 

- Os tradicionais, feitos de xeito artesanal con madeira e pel de cabra ou de becerro. Afínanse por medio dunha corda de alta resistencia entrelazándose no aro do parche e no aro da base do instrumento..

- Os modernos, que poden estar feitos de madeira e pel natural ou de fibra e pel sintética.

Existe unha gran variedade de ritmos tradicionais, destacando ritmos de festa e rituais. Segundo o ritmo que se toque é a actividade que se realiza: ritmo moribayassa en situacións de enfermidades ou outros problemas, ou o ritmo kakilambe en oracións para protexer a aldea.

Hoxe en día o djembé é empregado desde a música tradicional africana a grupos de reggae ou música electrónica. É un dos primeIros membranófonos que existiu no mundo.


. O sitar é un instrumento musical tradicional da India e Pakistán, de corda pulsada orixinario da India semellante á guitarra, o laúde ou o banxo pero co mastro máis grande. Identifícase polo seu son metalizado e os seus glissandos. 

Está fabricado cunha madeira moi dura de teca e está composto por unha caixa de resonancia feita a partir dunha cabaza. O mastro recto leva un diapasón moito máis ancho que o da guitarra con entre 16 e 20 trastes móviles de latón ou prata. Ten de 11 a 19 cordas afinables de aceiro. Ás veces conta cun corpo de resonancia máis pequeno debaixo do extremo do mastro con sete cordas de aceiro e latón, catro para a melodía e tres para o acompañamento. Púlsanse cunha púa ou mizrab. 


. A frauta de Pan ou frauta peruana é un instrumento de vento de Perú e Bolivia, formado por tubos ocos de diferente lonxitude, pechados por un extremo, que produce un son harmonioso e equilibrado. Estes tubos están fabricados xeralmente de caña, bambú, madeira, metal, plástico ou marfil.

O son é producido pola vibración do aire soprado a través dun pequeno burato aberto ao final de cada tubo

O nome de frauta de pan fai referencia ao deus grego Pan, que representaba a natureza e os pastores. Actualmente, é un instrumento moi empregado principalmente en Sudamérica, por elo é coñecida tamén como flauta peruana, aínda que cada vez máis extendido a todo o mundo.

As características da frautas de pan son:

  • - Poden estar formadas por unha ou dúas filas de tubos.
  • - El número de tubos é variable, desde 8 tubos a máis de 25.
  • - Existen distintos tipos de frautas de pan, con tamaños que varían entre os 10 e 30 cm.
  • - A diferencia do resto de frautas, a frauta de pan componse de varios tubos e non ten buratos nos tubos.
  • - Cada tubo produce o son de cada nota musical en función do seu tamaño e estrutura.
  • - Os tubos están unidos con fío ou outras fibras vexetais.
  • - O son é habitual na música relaxante, xa que xera sensación de paz e tranquilidade.

Tipos de frautas de pan:

Respecto a su forma podemos distinguir 2 tipos de flautas de pan:

  • Estilo recto: Son máis difíciles de tocar polo que requiren maior dominio. Son tradicionais en América do Sur.
  • Estilo curvado: Permiten unha aprendizaxe máis rápida, xa que son máis cómodas e fuertes. As frautas de pan rumanas optan por este estilo.

Segundo a súa orixe e estrutura podemos distinguir as seguientes variedades de frautas de pan:

  • Zampoña. É a frauta de pan máis habitual composta por unha fila de tubos e orixinal de países sudamericanos.
  • Siku. Composta por dúas filas de 6 ou 7 tubos de caña de diferentes lonxitudes e con orixe en Perú.
  • Siringa. Con orixe en Grecia, onde obtivo o nome en honra ao deus Pan.
  • Paixiao. Frauta orixinaria de China.
  • Nai. Frauta de caña con forma cóncava orixinaria de Rumanía.
banxo é un instrumento de corda orixinario dos Estados Unidos e característico no século XIX da musical tradicional estadounidense. A mestura de materiais que conforman o banxo consegue un dos instrumentos musicais cun son característico e inconfundible.

Está formado por unha caixa redonda de metal cuberta cunhna pel tensa como a dun tambor, unida a un mastro longo e estreito de catro a nove cordas. Tócase punteando as cordas cos dedos ou con púa e mide aproximadamente 85 centímetros.

Nas súas orixes estaba aberto pola parte traseira (banjo openback), engadíndose no século XX un resonador de madeira a modo de peche (banjo bluegrass), con maior resonancia e volume que o que non pecha por atrás. Actualmente, conviven ambos tipos de banxo e empréganse dependendo do estilo musical.


. O didyeridú ou diyeridú, é un instrumento aerófono ancestral empregado polos pobos orixinarios de Australia. Pertence á familia das trompetas. 

Nas súas orixes, o didyeridú foi creado a partir de troncos de árbores e arbustos de gran grosor principalmente do xénero Eucalyptus, co seu interior roído pola acción das termitas. Ao limpar o tronco obtense un tubo longo que se fai sonar facendo vibrar os beizos nun dos seus extremos. Esta vibración é amplificada polas paredes do tubo e xera o seu característico son. Movendo os beizos e a lingua e facendo vibracións coa gorxa, pódense variar os sons.

Un didyeridú, usualmente, mide entre 6 e 12,5 cm de diámetro, e de longo pode ir desde 80 centímetros a dous metros ou máis. O longo do instrumento determina a gravedade do son (canto máis largo, máis grave).​ Algúns presentan un ensanchamento na boca inferior, semellante ao dunha trompeta. Moitas veces, a boca superior, pola cal se sopra, presenta unha cuberta de cera de abellas para previr a irritación dos beizos por mor do roce.

Unha das súas particularidades é que se puede tocar durante un tempo ilimitado mediante unha técnica denominada respiración circular, que consiste en manter continuamente unha cierta presión de aire na boca, inhalando aire polas fosas nasais.

O son característico do didyeridú convérteo nun instrumento óptimo para a musicoterapia, tanto para a persoa que toca –que pode empregalo para guiar as súas meditacións–, como para a persoa que escoita, xa que pode inducir ao estado de relaxación profunda.


Identifícaos agora no mapa do mundo.

Interpretacións





MARCACIÓN DOS COMPASES
COMPÁS DE 2 POR CATRO, COMPÁS DE 3 POR CATRO E COMPÁS DE 4 POR CATRO.

A anacrusa
anacrusa é unha nota ou grupo de notas que preceden ao primeiro tempo forte dunha obra ou fragmento musical. Polo tanto e, tal e como aparece no exemplo, sería un compás incompleto ao comezo da composición. 

tempo
tempo é o grao de velocidade con que se interpreta unha obra musical. Indícase ao comezo do pentagrama mediante equivalencia ou mediante termos italianos. 


Duración das figuras musicais

Combinación de figuras musicais
PRÁCTICA DE LECTURA RÍTMICA

NOVEMBRO
A forma musical
forma musical é a organización das diferentes partes dunha obra musical. Esta organización represéntase cunha estrutura baseada en letras que identifican cada parte. 
     Forma binaria: consta de dúas partes. Unha idea principal e outra diferente que contrasta coa anterior. Estrutura:
   

   Forma ternaria: consta de tres partes. Unha idea principal que se vai alternado con outras constrastantes volvendo á idea principal ou seguindo con partes diferentes. Estrutura:

  Forma rondó: Consta dunha idea principal intercalada con outras contrastantes e rematando coa idea principal. Estrutura: 

Exemplo 1: Os fósiles (El carnaval de los animales) de Camille Saint- Säens.

Exemplo 2: Rondó da suite nº 2 de Johann Sebastian Bach

Lembra que debes empregar os termos musicais axeitados para quinto curso. As palabras resaltadas en cor laranxa, así, conforman o vocabulario importante para o exame e debes sabelas tal cal.

Agrupacións instrumentais

A música descritiva

música descritiva representa imaxes, escenas ou estado de ánimo facendo que a-o oínte cree na súa mente ideas ou imaxes. A música descritiva conta unha historia.
Cada instrumento é un personaxe ou  representa un espazo (o son dun río, das árbores...) e cada un ten un papel específico (un fagot non podería facer o son dun río nin unha frauta os pasos dun elefante). Entre as creacións están, por exemplo, "Pedro y el Lobo", "El aprendiz de brujo" ou "En un mercado persa".

Por exemplo, En un mercado persa del compositor Albert William Ketèlbey, presenta dez escenas representadas en 6 fragmentos musicais que representan os seis grupos de personaxes: CAMELEIROS, MERCADERES E MENDIGOS, PRINCESA E DONCELLAS, CALIFA E SÉQUITO, O ENCANTADOR DE SERPES E OS SALTIMBANQUIS.

ESCENAS:
1. Ao lonxe aparecen os camelos cargados e vase achegando lentamente.
2. Os mercaderes montan os tenderetes. Os mendigos piden esmola.
3. Aparición daprincesa coas súas doncellas.
4. Os saltimbanquis bailan e entreteñen á xente na praza do mercado.
5. Os encantadores de serpes sorprenden aO público.
6. O califa co seu séquito atravesa o mercado anunciado polas trompetas.
7. Vólvense oír as voces dos mendigos e os mercaderes comenzan a recoller porque anoitece.
8. A princesa chega ao pazo tras facer as súas compras.
9. Os mercaderes, cos seus camelos, vanse afastando.
10. O mercado perde a súa animación.

El aprendiz de brujo (Paul Dukas)

El vuelo del moscardón (Nikolái Rimski-Kórsakov)

El invierno (Antonio Vivaldi)

Los fósiles (Camille Saint-Saëns)

Martes 17 de novembro do 2020. 
Tarefa:
Repasamos para o exame.
 Ide á páxina 12 e facede dentro do exercicio 1 os pequenos exercicios 1, 2, 3 e 4. No 4 hai o mesmo erro do outro día. Corrixídeo. Facédeos sen mirar polas páxinas anteriores. Se non sabedes, podedes mirar.

 Páxina 11, exercicio 2.

 Páxina 8, exercicio 2. Representamos a estrutura con animais mariños.


DECEMBRO

Lectura doremifasol

Memoriza as notas. As cores poden axudarche: DO (liña adicional), RE (espazo pegado ao pentagrama), MI (1ª liña), FA (1º espazo), SOL (2ª liña). 

Vai dicindo de memoria e en voz alta o nome de cada nota. Non pases á seguinte lectura sen que che saia a anterior. O tempo co que debes estudar é lento.
Inténtao sen a axuda das cores.
Aplica agora o ritmo que lle corresponde a cada nota dicindo o nome das notas coa duración indicada. 

Se comeza con ritmo de lei-te pan, dicimos do-re mi...

Agora practica os ritmos de 5º. 
Se o ritmo é saal-to, dicimos doo-re...

Se o ritmo é Á-frica, dicimos do-remi...

Se o ritmo é da-mee blues, dicimos do-ree mi...

Se o ritmo é chic-un, dicimos do-unre-un...

Importante: Se non che saiu de todo ben segue estudando lento. Se che saiu ben, a próxima vez que o practiques inténtao moderato



 
A anacrusa
anacrusa é unha nota ou grupo de notas que preceden ao primeiro tempo forte dunha obra ou fragmento musical. Polo tanto e, tal e como aparece no exemplo, sería un compás incompleto ao comezo da composición. 
La voz 
Producción de la voz

¿Cómo se produce la voz?. 
El aire, desde los pulmones, pasa por la laringe saliendo por la boca. Cuando a lo largo de su recorrido se encuentra con las cuerdas vocales se produce el sonido. Después, el aire sigue su camino y el sonido resuena en la boca y se amplifica (se amplía, se agranda) en la cavidad nasal y la cabeza.

El aparato fonador:

El aparato fonador es el responsable de que tu voz puede emitirse. Está formado por órganos, músculos, ligamentos y cartílagos que conjuntamente coordinados dan la posibilidad de la emisión de la voz.  Se compone de: 1. Mecanismo respiratorio, 2. Mecanismo de fonación, 3. Mecanismo de resonancia. Pasamos a explicarlos uno a uno.

             1. Mecanismo respiratorio.

Mecanismo respiratorio

    • Diafragma: Es un músculo situado justo en la base inferior de los pulmones que al contraerse, se desplaza hacia los pies/hacia abajo, y crea un aumento del espacio para que los pulmones se puedan llenar. 
Diafragma
    • Pulmones: Órganos que se llenan y procesan el aire que respiramos.
    • Músculos intercostales y recto abdominal: Encargados de dejar espacio en la inspiración para que los pulmones se expandan en libertad cogiendo bien el aire. Al relajarse reducen el espacio a los pulmones.
    • Bronquios: Estructuras situadas internamente en los pulmones.
    • TráqueaConecta la laringe con los pulmones para permitir el paso del aire.

            2. Mecanismo de fonación.

Principalmente las cuerdas vocalesformadas por tejido muscular, ligamento y mucosa. Las cuerdas pierden flexibilidad y sufren cambios con los cambios hormonales, edad, hidratación, entre otras. Por eso, hay que intentar seguir hábitos saludables que cuiden nuestro instrumento.

            3. Mecanismo de resonancia.

Está formado principalmente por la cavidad nasal y el tracto vocal formado por la faringe y la cavidad oral:

resonadores de la voz

                  La cavidad nasal es una estructura cuya función principal es la toma de aire a través de la nariz. Es rígida y no permite su cambio de tamaño. 

                La cavidad oral permite el cambio de tamaño mediante movimientos de la boca que permite la modulación del sonido una vez las ondas chocan en nuestra boca. Mediante la mandíbula, los labios y el velo del paladar podemos modificar el sonido.
                La faringeTambién puede cambiar su tamaño y por lo tanto variar el timbre de nuestra voz. La función principal es la distribución del aire que le llega de la laringe. Su localización se sitúa desde el final de la cavidad nasal hasta el principio del esófago.

Si abrimos la boca frente a un espejo y nos miramos la campanilla, esa pared del fondo, eso es la faringe. 

        Los mecanismos articuladores: para crear y modular todos lo fonemas. Son:

               . El paladar duro: Pasa la punta de la lengua justo por detrás de los dientes superiores. Esa zona es el paladar duro. Su función es, por ejemplo, pronunciar la N. Además es donde la voz de pecho y vocales abiertas tienden a vibrar más y el cantante notarlas más.
           . El paladar blando: Justo detrás del paladar duro, cuando desde el paladar duro desplazamos la lengua hacia atrás hasta que podamos, todo eso es paladar blando. Es donde la/el cantante tiende a notar su voz de cabeza y vocales cerradas.
             . La lengua: Es un órgano muy importante para la dicción y a la hora de la pronunciar vocales.
       . Los labios: Muy importante a la hora de pronunciar consonantes y modular el sonido de la voz. 
En resumo:
A voz humana prodúcese do seguinte xeito: Ao expirar, o aire que sae dos pulmóns pasa pola larinxe. Alí fai vibrar as cordas vocais producindo o son. O son da voz amplifícase na boca, nas fosas nasais, na cabeza e na cavidade torácica, que fan unha función similar á da caixa de resonancia dos instrumentos musicais. 

Actividades:




La batucada es una manifestación musical con un ritmo brasileño de influencias africanas, interpretado por un grupo de percusionistas llamado "bloco". El origen de la batucada está en las culturas africanas donde se han dado siempre formaciones de tambores para festividades populares. Interpretan diversos estilos musicales afro brasileiros y otros de Brasil como la samba y el reggae brasileiro, entre otros. La música es totalmente rítmica, tiene como característica principal la acentuación del segundo tiempo en los compases. Se la considera a veces una derivación de la samba. Los instrumentos que se utilizan son:
  • Repiniquetom-tom agudo como el tambor tocado con un solo palo (o dos palos largos) y la mano. Dirige la batucada.
  • Surdo, es un tambor grande con un tamaño medio de 50 cm de diámetro. Proporciona el tiempo fuerte grave de cada compás. Cuando sólo está tocando un surdo, acentúan los pulsos segundo y cuarto de cada compás. Cuando un segundo surdo está tocando, se afina ligeramente más agudo y se toca acentuando los pulsos primero y tercero del compás. Un tercer surdo de terceira o surdo-mor ejecuta síncopas entre los pulsos.
  • Tamborim, es un tambor pequeño normalmente tocado con un palo o una baqueta de plástico con múltiples puntas.
  • Caixa de guerra, es un tambor más profundo con cables en la cabeza y Tarol, una caja de batería más delgada.
  • Cuica, es un tambor de una sola cabeza con un palillo montado dentro del cuerpo del tambor, perpendicular a la cabeza. El instrumento se toca frotando un paño húmedo a lo largo de este palo, mientras que presiona la cabeza del tambor con un dedo o un pulgar. Cuanto más fuerte se presiona el dedo contra el palo, más aguda será la altura del sonido. La cuica crea un sonido único, que a veces puede sonar como la voz humana.
  • Timbal brasileño, un largo tambor en forma de cono que se utiliza para producir sonidos agudos y graves en el conjunto. Por lo general se toca con las manos y crea un timbre similar al yembe de África Occidental.
  • Pandeiro, es similar a una pandereta y en ocasiones se toca elaboradamente con la mano. A diferencia de la pandereta, el pandeiro se puede afinar.
  • Reco-reco, conocido en español como güiro, es un instrumento de madera generalmente hueco con una superficie exterior estriada que se raspa con un palo.
  • Chocalho, ganzá, rocar, así como sacudidores de varios tipos y materiales.
  • Agogô, es un instrumento de pequeña percusión en forma de campana simple o múltiple.
  • Apito, es un pequeño silbato de plástico, metal o madera.


Podemos ver batucadas en los países africanos y en países cuyas culturas tienen raíces africanas. Aunque tienen su origen en Brasil, donde se forman batucadas con más de 3000 tamboristas y bailarines-as,  eEspañaArgentina y Chile son habituales las batucadas en calles, parques, plazas, fiestas o también en las manifestaciones o protestas sociales usando la música y el volumen de los instrumentos en señal de protesta.

En Chile la batucada está tan masificada en distintas ciudades, que agrupaciones particulares organizan sus propios carnavales a los cuales invitan a otras batucadas y agrupaciones culturales convirtiendo las calles en una fiesta para toda la gente.

En España destacan La Galeta percussió Escuela Synergia, Associacião Brasileira Chicon de São Paulo, Tumbata Batucada, Associacião de Batucada do Brasil, Associacião de Artistas Ateneu Rítmic, Associacião Mininhos du Loê, Associació Tropalotrop d'Integració Artística Tropa lo TropAsociación Cultural Kapdetum Batuka.

Interpretaciones



Os instrumentos de vento-madeira e de vento-metal

frauta travesa, o clarinete, o óboe, o fagot e o saxofón son instrumentos de vento-madeira. Antiguamente estaban feitos de madeira e o seu son é máis doce que o dos intrumentos de vento-metal. Os son prodúcese ao soprar por unha boquilla ou ao vibrar unha cana de madeira.

trompeta, a trompa o trombón e a tuba son instrumentos de vento-metal. Están feitos de metal e o seu son prodúcese ao vibrar os beizos na embocadura.

ActividadeInstrumentos de vento-metal (escribe a primeira letra con maiúscula).
El rock & roll

El rock&roll es un estilo musical con ritmos marcados y derivados de la música folclórica estadounidense. El rock&roll alcanzó la popularidad en la década de 1950.
Elvis Presley fue el cantante más destacado y los grupos más influyentes fueron The BeatlesQueenLed Zeppelin y The Rolling Stones.
Haz clic en la imagen para conocer aspectos de la biografía de Elvis Presley y escuchar su música.


Los instrumentos típicos que intervienen en el rock and roll son la guitarra, la armónica, el bajo, la batería y el teclado.

Los orígenes musicales del rock and roll son la música bluescountryhillbilly, R&B, jazz y gospelEl rock&roll tiene muchos subgéneros musicales. Si quieres saber más sobre el rock and roll haz clic aquí

Agrupacións instrumentais



Agrupacións vocais


Danzas tradicionais españolas



A música e o cine

música cinematográfica é aquela, polo xeral orquestrada e instrumental, composta especificamente para acompañar as escenas dunha película e apoiar a narración cinematográfica. 
As funcións da música no cine son:
1- Ambientar: Dependendo do xénero, así será a súa música: comedia, drama, aventuras, misterio, terror, etc. Desde o inicio da película ata o fin o compositor-a marca o carácter da música que se vai desenvolver.
2- Definir os personaxes: A través do leimotiv o compositor-a asigna unha motivo musical, normalmente unha melodía a un personaxe, paisaxe ou ambiente, para axudar a definilo (mundo interior, modo de sentir...) cada vez que apareza en escena e pode ser modificado de acordo ás circunstancias.
3- Destacar situacións: A música envolve cada acción transmitindo e intensificando as sensacións e emocións (un susto, un reencontro, unha persecución...).
4- Modificar o ritmo dunha acción dunha escena: dependendo do tempo e da intensidade conséguese máis realismo nas escenas.
5- "Adiantar" situacións: A través da técnica denominada "fora de campo" a música pode facer que o espectador-a presinta algo que ocorrerá máis adiante, ou facer presente algo que non se ve en pantalla. Emprégase moito no cine de intriga e de terror...
6- Ornamentar unha escena: Mellorala, darlle máis beleza con melodías ou cancións.
7- Estruturar a película encadeando escenas e secuencias.

Hai dous tipos de música que se empregan no cine:
   .  Música integrada: a que aparece na imaxe (unha orquestra, un coro, cantante, radio...).
  . Música incidental: a que non aparece na imaxe, senón que incide na ficción como un recurso narrativo e emocional. Aplícase no cine por imitación da ópera e o teatro musical do século XIX.

          Exemplo de Música integrada            Exemplo de música incidental

Os tipos de son que se empregan no cine son: 
   . Voz ou son en in: son que fai referencia a alguén ou a algo que estamos vendo na pantalla. Por exemplo, a voz dun personaxe que está saíndo en escena.
    . Voz ou son en off: son que fai referencia a alguén ou a algo que non estamos vendo na pantalla. Por exemplo, a voz dunha narradora.
    . Voz ou son fora de campo: non se ve a súa procedencia pero podemos deducila e moitas veces aparece en imaxe pouco despois que o son.

Escoita Bandas sonoras de películas.



Las bandas de música 

Antiguamente, las bandas de música asumían la tarea de impartir enseñanzas musicales entre la población a través de sus escuelas de música, encaminadas a formar sus futuros componentes, llegando a ser la mayor cantera de instrumentistas de viento y percusión que se ha dado en las escuelas y conservatorios en nuestro país .


A principios del siglo XIX, las bandas estaban compuestas de una sección de instrumentos de viento (Oboes, Flautas, Clarinetes, Trompetas, Cornetas, Trombones y Serpentones); y otra de percusión (Cajas, Tambores, Bombos y Platillos).

Con el paso del tiempo desaparecieron algunos, se perfeccionaron otros y se incorporan nuevos. A mediados del siglo XIX, se añaden a aquellas las familias de los Saxofones y saxhorns; Fliscorno, Bombardino y Bajo, debidas al constructor belga Adolfo Sax. Los instrumentos de cuerda frotada, Violoncelo y Contrabajo, fueron adoptados hacia mediados del siglo XX con el fin de dulcificar y dar redondez y fluidez a las sonoridades del registro grave de la banda. Los de percusión, tanto determinada como indeterminada, de origen oriental y afrocaribeño, se han ido incorporando, recientemente de manera significativa, con el fin de satisfacer la demanda de las composiciones musicales contemporáneas.

xistían bandas miltarescon el fin de amenizar los momentos festivos y lúdicos de la tropa y, con el tiempo, también para los momentos festivos de los habitantes de su localidad.

Pero no todas las poblaciones contaban con un regimiento que tuviera banda de música de la que se pudiera disponer para amenizar sus fiestas y momentos de ocio. Esta circunstancia animó a algunos vecinos aficionados a la música de ciertos lugares, a constituirse en agrupaciones musicales semejantes a las bandas de música militar en cuanto a estructura instrumental e incluso adoptando un tipo de vestimenta inspirada en los uniformes militares. Una vez constituidas son apoyadas por los ayuntamientos. Así es como vieron la luz la mayor parte de las bandas municipales.

Las primeras bandas de música dadas de alta en el registro civil datan de la última década del siglo XIX y primeras décadas del XX.


Os instrumentos de tecla








 El tambor

La palabra tambor es utilizada con múltiples propósitos, su concepto es variado para cada sector. pero te hablaremos del instrumento musical del tambor, que es una caja de resonancia con parches o membranas que se golpean con baquetas o cualquier tipo de palillos, eso si, el sonido variara según con que objeto es golpeado.

El tambor pertenece a la clasificación de los instrumentos de percusión, perteneciendo a la familia de los membranófonos, por su percusión indeterminada, ya que no produce un sonido constante y definido, su caja de resonancia suele ser cilíndrica. en el cual se coloca su membrana llamada parche, para que pueda producir sonidos.

El redoblante o tambor militar, de sonoridades más agudas, se emplea para destacar el ritmo enérgico de los desfiles militares. Los tambores pequeños se llaman tamboriles, y los grandes reciben el nombre de bombos, especie de tambor gigante usado para apoyar el ritmo y destacar las notas más graves.

Algunos tipos de tambores tienen parches en ambos lados, otros solo en la parte superior. El sonido que se obtiene es al golpear el parche del instrumento, que cubre la abertura de la caja de resonancia.

Su forma generalmente es cilíndrica, sus dimensiones variaban según el país donde se crean. Usualmente se tocan con las manos, poro lo que todo el mundo conoce es que se tocan con los palillos(vaquetas). El tambor generalmente esta suspendido del brazo izquierdo o del cuello.

Un tipo de tambor semejante al tamboril pero de mayor tamaño, fue introducido en el ejército como instrumento de infantería.

Al pasar los años, sean creado tambores de diferentes materiales.

Tipos de Tambores

Los instrumentos de tipo tambor son los instrumentos de percusión más comunes. Aquí te mostramos algunos ejemplos:

  • Djembe
  • Mazhar
  • Redoblante
  • Taiko
  • Tambor alegre
  • Tambora dominicana
  • Tambor llamador
  • Tambora dominicana
  • Tambores de candombe
  • Tamboril
  • Timbal
  • Tumbador
  • Batería

Partes de un Tambor

Tambor caja de resonancia

bombo instrumento

  1. Aros
  2. Parches
  3. Vaso
  4. Arillos
  5. Piola
  6. Templaderas
  7. Gancho perico
  8. Entorchado
  9. Bordonero
  10. Gancho ese

Accesorios del Tambor

Baquetas

  1. casquillo
  2. cuerpo
  3. bellota

Porta Tambor

Porta bombo

  1. Baqueter
  2. Argolla
  3. Ramal
El tambor ha llegado a ser en la antigüedad un instrumento imprescindible en las guerras, tenian la función de animar a los combatientes e intimidar a los enemigos, en el mundo variaban sus formas y tamaños pero sin duda cumplían una función importante. 

tambor galego é un instrumento chato, no que a altura da caixa non supera nunca o diámetro da mesma. Esta caixa fabrícase de diversas madeiras (nogueira, cerdeira, piñeiro, castiñeiro etc.) dobrando unha táboa duns 5 mm de grosor que é reforzada internamente con dous ariños na súa parte superior e inferior, malia que é posible que antigamente se fabricasen tamén baleirando troncos de árbores como aínda se fai cos tambores de antroido da comarca de Viana (Ourense) ou cos bombos de mallada do Baixo Miño (Pontevedra).


Las voces en el canto





Marzo
Lectura rítmica

Semana Santa
Repasa a lectura rítmica de marzo

Abril
A creación musical
Detrás das cancións que escoitamos están a creatividade e o traballo de moitos profesionais. As etapas do proceso de creacións das cancións son:

Composición
Elaboración de arranxos
Gravación de instrumentos
Gravación de voces
Mestura e masterización

A persoa que se encarga de realizar o arranxo musical a partir da peza orixinal chámase arranxador ou arranxadora. Para iso, elixe os instrumentos que soarán na versión definitiva e prepara as partituras que interpretará cadaquén. Pola súa parte, o técnico ou técnica de son é quen se encarga das gravacións no estudio de gravación. Despois, cun equipo especializado, edita o material gravado e axusta os distintos elementos ata conseguir unha mestura final equilibrada.
A música nos medios de comunicación
A música desempeña un papel esencial nos medios de comunicación, como a radio ou a televisión. Ademais, existen algúns tipos de composicións creados especificamente para estes medios. Por exemplo:
. Unha sintonía é unha música que nos indica o inicio ou o final deun programa de radio ou de televisión, e que nos permite identificalo rapidamente. Adoita compoñerse por encargo, aínda que tamén se usan fragmentos de obras célebres.
. Un jingle é unha peza musical creada especialmente para anunciar algo. Adoita ser breve e apegadiza, e incluir na súa letra o nome do produto a anunciar.
Sintonías de televisión-Programas-Pasapalabra
Sintonías de radio-Sorteo-ONCE
Sintonías de televisión-Debuxos animados-Bob Esponxa
O aparello auditivo
O son transmítese en forma de ondas. Estas son captadas polas orellas e percorren o conduto auditivo ata acadar unha membrana chamada tímpano, o cal fan vibrar. 
As vibracións transmítense a través do nervio auditivo e chegan deica o cerebro que é onde se produce realmente a audición.
Contaminación acústica
O exceso de son e o ruído son coñecidos como contaminación acústica. Provoca alteracións no noso corpo e pode chegar a  afectar seriamente á saúde.
Os niveis de son e de ruído mídense en decibelios (dB) mediante un aparello denominado sonómetro.
O oído humano pode soportar só certa intensidade de son. Se se sobrepasan os niveis de intensidade aceptables polo oído poden causar danos irreversibes no noso aparello auditivo e xerar outros problemas de saúde. Ademais, é fundamental respectar o dereito dos demais a gozar do silencio. Así que, antes de reproducir ou de interpretar música pensa nos que te arrodea e busca un momento e un lugar cos que non perturbes o seu descanso e así favorecer para todos e todas o benestar.
O Jazz

O caldeirón
caldeirón é un signo musical de prolongación que, ao situarse sobre unha figura ou silenio, suspende temporalmente o pulso da música e prolonga a duración desa figura ou silencio tanto como se desexe. 
Maio 
O teatro musical
O teatro musical é un espectáculo que combina arte dramática, danza e canto. Na súa creación participan compositores-as, letristas, arranxadoras-es, coreógrafos-as, guionistas e escenógrafas-os
A avenida de Broadway en Nova York é un dos lugares máis famosos onde se representan estes espectáculos. Tamén hai películas musicais como Grease ou O rei león que posteriormente, foron levadas ao teatro como teatro musical.
Musical O rei león
Musical Grease 

A profesión de luthier
A persoa que constrúe e repara instrumentos musicais chámase luthier
laúde é un instrumento de corda pulsada  de orixe árabe moi estendido na península ibérica. En Francia, chamábaselles luthieres aos fabricantes deste instrumento. Eran artesáns e artesás de moita sona. Esa palabra estendeuse ao resto de linguas de Europa.
Trátase dunha profesión moi antiga que aínda perdura nos nosos tempos. Podemos atopar luthiers de gaitas, de guitarras, violíns, laúdes.

😊

















LINGUAXE MUSICAL 3 2020-2021

 

SETEMBRO
Repasamos:
(As palabras resaltadas en cor laranxa, así, conforman o vocabulario do terceiro curso e debes sabelas tal cal).
Comezamos: 
pentagrama é o conxunto de cinco liñas e catro espazos nos que se escribe a maioría dos signos musicais.
clave de sol escríbese ao comezo do pentagrama. Serve para coñecer o nome das notas. A clave de sol comézase a escribir na segunda liña, por iso, a nota que está na segunda liña, chámase sol.

A música vaise organizando en compases que están separados por liñas divisorias. Sempre que remata a música, aparece a dobre barra final.
As figuras musicais representan a duración do son. Cada unha delas ten unha duración:
As figuras e silencios combínanse entre elas. Por exemplo, para sumar tres tempos podemos facer a seguintes combinacións, entre outras: 

Clasificación xeral dos instrumentos por familias
Le con atención sobre a clasificación tradicional dos instrumentos musicais:
Escoita como sonan e observa a maneira de tocalos no seguinte vídeo (o que aparece como "corno", nós chamámoslle "trompa"). 
Practica a clasificacións dos instrumentos na actividade Clasifica os instrumentos. Logo agudiza o teu oído e intenta acertar o son de cada instrumento so seguinte vídeo:


Instrumentos da orquestra (dálle a "click to download" e a "permitir". Play para escoitar as familias de instrumentos).
Instrumentos de vento (escribe a primeira letra con maiúscula).
Instrumentos de percusión (escoita o son e logo preme na casilla fóra do son e na casilla do instrumento).
Sopa de letras (preme nunha letra e arrastra ata a última letra da palabra. Se non atopas algunha dálle a "mostrar palabra" para ver onde estaba).

OUTUBRO
timbre é a calidade do son que nos permite recoñecer o son de diferentes instrumentos, voces ou obxectos. O timbre está determinado polo material que o produce: corda, vento-madeira, vento-metal... Por exemplo, o timbre dunha frauta é diferente ao timbre dun tambor. 

As notas 
As notas musicais son sete. Organízanse nunha escala de máis graves a máis agudas. Podemos escribir a escala musical só coa cabeza das notas ou tamén coa plica. 
Doremifasol e la levan a plica cara arriba e do lado dereitoA nota si pode levar a plica cara arriba ou cara abaixo. A partir da nota si todas as notas levan a plica cara abaixo e sempre no lado esquerdo. Fíxate:
Escala de notas con cabeza:
Escala de notas con cabeza e plica:
tesitura é o conxunto de notas que unha persoa pode cantar ou que un instrumento pode tocar. Dependendo das cordas vocais que cada persoa ten e do tamaño de cada instrumento, poderá ter unha tesitura máis grande ou máis pequena. Por exemplo, o xilófono ten unha tesitura pequena, o clarinete ten unha tesitura media e o piano ten unha tesitura grande.

Tipos de melodías
Cando cantamos, tocamos ou bailamos estamos interpretando unha música que se elabora a partires de diferentes combinacións de notas. Dependendo  da dirección das notas temos diferentes tipos de melodías: 
. A melodía ascendenteremata cara arriba, vai de grave a agudo, como se subísemos pola loma dunha montaña ata o cumio.  
. A melodía descendente remata cara abaixo, vai de agudo a grave, como se baixásemos pola loma da montaña ata o seu pé. 
. A melodía liñal non vai nin cara arriba nin cara abaixo, mantense máis ou menos na dirección dunha liña recta. 
. A melodía ondulada vai pouco a pouco subindo e baixando de grave a agudo e de agudo a grave, como facendo ondas. 
. A melodía quebrada vai de moi grave a, de súpeto, moi agudo e de moi agudo a, de súpeto, moi grave, como facendo amplos picos. Compréndeo mellor escoitando os tipos de melodías:
Escoita La mañanadel compositor Peer Gynt. Fíxate na forma da melodía:

NOVEMBRO
A corchea e o seu silencio
corchea dura medio tempo e poñémolo así: 1/2. Para conseguir formar un tempo precisamos de dúas corcheas (1/2+1/2=1).
Este é o silencio de corchea. Como os silencios duran o mesmo que a súa figura e a corchea dura medio tempo, o silencio de corchea dura tamén medio tempo. Para formar un tempo precisamos de dous silencios de corchea. Pero tamén podemos combinar medio tempo dunha corchea e medio tempo dun silencio de corchea para formar a duración dun tempo.

Compases de 2, 3 e 4 tempos 
(ou dous por catrotres por catro e catro por catro).
Marcación dos compases
Lembra que marcamos o 2 por catro coa man abaixo e arriba. O 3 por catro coa man abaixo, á dereita e arriba. E o 4 por catro coa man abaixo, á esquerda, á dereita e arriba.


Os instrumentos electrófonos
Os instrumentos electrófonos son aqueles que empregan enerxía eléctrica para producir os son. Como, por exemplo, a guitarra eléctrica.

Colocación dos instrumentos na orquestra

Colocación e nome dos instrumentos


Agrupacións instrumentais (clasificación)

DECEMBRO
A altura 
altura é a calidade do son que nos permite recoñecer se un son é agudo ou grave. En Música, as notas indican a altura do son. Unhas son máis graves e otras máis agudas.

Equivalencias das figuras e silencios

Os signos de repetición
Empregamos signos de repetición para simplificar a escrita musical e non ter que escribir dúas veces os mesmos compases. O seguinte signo de repetición chámase dobre barra con dous puntos. Pode aparecer dúas veces ou só unha vez. Cando aparece dúas veces indica que os compases que están dentro das dobres barras con dous puntos, se repiten. Cando aparece unha soa vez debemos cantar ou tocar toda a música de novo.


As notas fasolla, si

Lembra que a nota fa sempre aparece no 1º espazo do pentagrama, a nota sol, na 2ª liña, a nota la no 2º espazo do pentagrama e a nota si na 3º liña. Todas estas notas levan a plica cara arriba e á dereita da cabeza, menos a nota si que a pode levar cara arriba ou cara abaixo á esquerda. Memorízaas ben!.

Mira cada nota ao tempo que vas dicindo de memoria o seu nome en voz alta. Lembra que á volta das vacacións as vou preguntar individualmente. Preme na imaxe do pentagrama se o queres ver en tamaño grande.
Intenta agora facer a seguinte lectura sen a axuda das cores:
Fa, sol, la, si negras
Fa, sol, la, si brancas
Fa, sol, la, si negras, brancas e silencios
Fa, sol, la si negras, brancas, silencios e parella de corcheas
Fa, sol, la, si corcheas, negras e silencios
Fa, sol, la si corcheas
Xaneiro

A nota do aguda (do´)
A nota do´atópase no terceiro espazo do pentagrama. Fíxate e memorízaa!.
Atenta-o. Fíxate que están en cor negra as notas fa, sol, la e si que xa debes saber. A nota do´aparece en cor vermella. Di do cada vez que a vexas, e o nome das outras notas sen a axuda das cores. Fíxate nos signos de repetición. Concéntrate, vai amodo e, adiante!. 
Ritmo de negras:
Negras, brancas, silencio de negra, silencio de branca e parella de corcheas. Lembra repetir os compases que se indican:
A redonda
Tanto a redonda como o silencio de redonda duran 4 tempos. Polo tanto, unha redonda completa ela soa un compás de catro por catro. Tamén un silencio de redonda o completa sen necesitar de ningún outro silencio ou figura. Entón a redonda é a figura que coñecemos de máis valor, despois a branca e logo a negra. Aínda estaría a corchea que vale menos que a redonda pero non fai ningún tempo completo por ela soa. Xa sabes que precisa doutra corchea ou dun silencio de corchea para completalo. Así que, as figuras que representan tempos completos son:

Febreiro
A ÓPERA
ópera é unha obra teatral interpretada por cantantes e unha orquestra.
PAPAGENO E PAPAGENA (MOZART)
Papageno e Papagena é un dúo dentro da obra "La flauta mágica" de Mozart
Papageno é un paxareiro que camina polo bosque en busca de sons de novos paxaros. Leva unha vestimenta feita de plumas, unha gaiola baleira atada a un cinto, e unha frauta de pan que, ao tocala, produce o son das notas sol, la si, do´e re´. Co son destas notas os paxaros ás veces calan e ás veces cantan máis e máis forte.
Papagena é tamén paxareira e, entre os dous, estan a aprender o canto de todos os paxaros do bosque. Finalmente, Papagena e Papageno casaron.
Tipos de voces
Lembra que as voces dos cantantes clasifícanse segundo o conxunto de notas que poden cantar
As voces das mulleres e dos homes son diferentes por natureza. En xeral, a voz dunha muller é máis aguda que a voz dun home, aínda que tamén hai mulleres con voz grave e homes con voz aguda.
voz feminina é voz de soprano se canta un conxunto de notas agudas
voz feminina é voz de contralto se canta un conxunto de notas graves.
voz masculina é voz de tenor se canta un conxunto de notas agudas.
voz masculina é voz de baixo se canta un conxunto de notas graves.
Así que, de máis aguda a máis grave, os principias tipos de voz humana  no canto son:
SOPRANO
CONTRALTO
TENOR
BAIXO
Pero hai máis!. Darémolas máis adiante.


Os instrumentos de vento-madeira e de vento-metal

frauta travesa, o clarinete, o óboe, o fagot e o saxofón son instrumentos de vento-madeira. Antiguamente estaban feitos de madeira e o seu son é máis doce que o dos intrumentos de vento-metal. Os son prodúcese ao soprar por unha boquilla ou ao vibrar unha cana de madeira.

trompeta, a trompa o trombón e a tuba son instrumentos de vento-metal. Están feitos de metal e o seu son prodúcese ao vibrar os beizos na embocadura.

ActividadeInstrumentos de vento-metal (escribe a primeira letra con maiúscula).

Marzo
Lectura rítmica

Indicadores de intensidade
En música, na escrita, a intensidade do son indícase con palabras italianas que aparecen abreviadas. Dependendo de se o compositor ou compositora quere que toquemos ou cantemos máis ou menos forte, aparecerán as seguintes abreviaturas e así  deberemos interpretar. 


nota mi 
A nota mi atópase na 1ª liña do pentagrama. Obsérva a súa colocación e memorízaa!.
Mi, fa, sol, la si redondas
Mi, fa, sol, la, si brancas
Mi, fa, sol, la, si negras
Mi, fa, sol, la, si brancas, negras e silencios
Mi, fa, sol, la, si redondas, brancas, negras, silencios e parellas de corcheas

Semana Santa
Repasa a lectura rítmica de marzo e practica as lecturas coa nota mi.

Abril
Tempo
En música empregamos a palabra tempo para referirnos á velocidade.
Un tempo allegro leva unha velocidade rápida.
Un tempo andante leva unha velocidade normal.
Un tempo adagio leva unha velocidade lenta.
Hai tamén tempos que indican un cambio de tempo e que a velocidade cambia pouco a pouco:
Accelerando indica que a velocidade da música aumenta pouco a pouco.
Ritardando indica que a velocidade da música diminúe pouco a pouco.
Allegro
Andante
Adagio
Accelerando e ritardando

A importancia do silencio
O silencio é a ausencia de son. É parte indispensable da música e está presente en calquera composición musical.
O silencio facilita a memoria, a aprendizaxe e, en xeral, ten efectos moi positivos sobre nós e o noso contorno.
Hai moito tempo, un sabio chamado Pitágoras dixo: "Escoita e serás sabio, porque o comezo da sabedoría é o silencio".
A seguinte canción de Jorge Drexler trata sobre o silencio. Nela, ademais, a música para en seco facendo unha pausa clara de silencio.

Unísono e canon
As persoas que cantan ao mesmo tempo a mesma melodía dunha canción están cantando ao unísono. Fanno todos e todas xuntas como se fosen unha soa persoa pero o son é máis grandioso por tratarse dun conxunto de persoas. Mira un exemplo:

As persoas que cantan a mesma melodía pero en momentos diferentes están cantando en canon; é dicir, unha ou varias persoas comezan a cantar e sen que paren de cantar comeza a cantar outra persoa ou grupo de persoas. Cada un debe saber moi ben o que ten que cantar e intentar non perdese mentres o outro grupo está facendo o seu momento da melodía. O que comeza de primeiro acaba de primeiro e así os demais, rematando no mesmo orde no que comezan. Fíxate:
Lembra que sempre que se cante o mesmo e á mesma vez, faise ao unísono e que sempre que se cante o mesmo en momentos diferentes, faise en canon.

Intensidade
intensidade na música fai referencia ao forte ou suave que sonan os sons. Existen diferentes palabras italianas para indicar que os sons se cantan ou se tocan cunha intensidade determinada, máis ou menos forte ou máis ou menos suave. Son os matices. Nas partituras aparecen só as abreviaturas dos matices e aparecen debaixo do pentagrama. Son as seguintes: 


Pedro e o lobo (Prokófiev)

A obra musical Pedro e o lobo está composta para unha frauta, un óboe, un clarinete, un fagot, tres trompas, un timbal e cordas para os personaxes principais, e un acompañamento de trompeta  trombóntriángulopandeiretapratos, castañolas, caixa, e bombo para a orquestra.

Cada personaxe da historia ten asignado un instrumento e un tema musical:



Maio
 Instrumentos de percusión. Clasificación.

O valse das flores (Tchaikovsky)
"O valse das flores" é unha peza musical dentro do ballet "O crebanoces". Tchaikovsky é considerado o máis grande compositor de música de ballet do século XIX.

Sinfonía do novo mundo (Dvorák)
Antonin Dvorák é o compositor da obra "Sinfonía do Novo Mundo". Compúxoa no ano 1893 durante o tempo que viviu nos Estados Unidos de América.
Intenta recoñecer auditivamente algúns dos instrumentos que sonan:

🙋😉